سپری یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی است که قابلیت تحمل بار و پشتیبانی از سازه را دارد. این مقطع فولادی یکی از بهترین گزینه‌ها برای کاربردهای سازه‌ای، باربری و ساختمانی است. این نوع مقطع پروفیل خصوصیات بسیار زیادی دارد که در این مقاله قرار است به مهم‌ترین آن‌ها پرداخته شود. ما در ادامه این مقاله علاوه بر توضیح این که سپری چیست، شما را با کاربردها، مزایا و نیز انواع مختلف مقطع T شکل آشنا می‌کنیم، و از تفاوت‌های آن با نبشی خواهیم گفت تا بتوانید مناسب‌ترین نوع سپری را انتخاب و در پروژه‌های خود استفاده کنید.
فهرست این مطلب
سپری چیست؟
سپری نوعی مقطع به شکل T انگلیسی است که از آلیاژهای مختلف مانند فولاد، آلومینیوم و غیره ساخته می‌شود. بر اساس استانداردهای بین‌المللی در ساخت این محصول، عموماً طول قاعده سپری، دو برابر اندازه ارتفاع آن است. برای تولید سپری، دو روش فابریک و نورد سرد وجود دارد که از هر دوی آن‌ها استفاده می‌شود. عملیات ساخت این محصول به وسیله غلطک‌های نورد ابتدایی و میانی انجام داده می‌شود. در روش نورد سرد نیز، در ابتدا تیرآهن ساخته شده و سپس به دو نیم تقسیم می‌شود. حال که جواب سؤال سپری چیست را گرفتیم، در ادامه بیشتر با این مقطع آشنا می‌شویم.
کاربرد سپری چیست؟
سپری را می‌توان جزو مقاطع خاص اما پرکاربرد در بازار دانست که وجود آن توانسته مشکلات زیادی را برطرف کند. معمولاً در صنایع مختلف از این مقطع فولادی استفاده می‌شود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مناسب برای انواع درب و پنجره
- مناسب برای ساخت اسکلت گلخانه
- مناسب برای اتصال ستون‌ها به پل‌ها
- مناسب برای ساخت گاردریل‌ها
- مناسب برای استفاده در ستون و خرپا
- مناسب برای زیرسازی سقف‌های شیشه‌ای
- مناسب برای نماکاری خشک
- مناسب برای ساخت مهارکننده ساختمان‌ها
- مناسب برای زیرسازی سازه‌های فلزی
- مناسب برای کلاف‌بندی دیوارهای بنایی
- مناسب برای زیرسازی سقف‌های کاذب
- مناسب برای سدسازی
انواع سپری
سپری را می‌توان از جنس‌های مختلفی مانند استیل، برنج، مس، آهن و آلومینیوم تولید کرد که متداول‌ترین نوع آن در بازار نوع آهنی و آلومینیوم است. هر کدام از آن‌ها ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند، بنابراین هنگام انتخاب باید نیازهای خود را سنجیده و متناسب با مناطقی که قرار است سپری را در آنجا استفاده کنید، بهترین گزینه را انتخاب کنید. برای مثال آهن مقاومت فشاری بالایی نسبت به آلومینیوم و مس دارد، اما در عوض وزن زیادی دارد و می‌تواند در برابر رطوبت زنگ بزند.
به طور کلی مورد مصرف شما تعیین می‌کند که کدام جنس را انتخاب کنید. در ادامه ویژگی‌های تعدادی از از انواع سپری را بررسی می‌کنیم.
سپری آلومینیومی
سپری آلومینیومی انتخابی محبوب است، زیرا در همه‌جا رایج است و مقاومت خوبی دارد. با این که به اندازه فولاد قوی نیست، اما تنها ۳۰٪ فولاد و ۳۵٪ مس وزن دارد، بنابراین بسیار سبک‌وزن است.
آلومینیوم همچنین به طور کلی مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد، زیرا این نوع آلیاژ وقتی که در معرض هوا قرار داده می‌شود، یک پوشش محافظ روی خود ایجاد می‌کند که دچار زنگ‌زدگی یا به اصطلاح اکسیداسیون نشود.
همچنین اگر در مکانی می‌خواهید از سپری استفاده کنید و نیاز است تا گرما و الکتریسیته را هدایت کنید، نوع آلومینیومی بهترین گزینه برای شماست.
باید گفت که آلومینیوم ارزان‌تر از فولاد ضدزنگ است و بعد از استفاده قابل بازیافت بازیافت است. دلیل این که از آلومینیوم برای ساخت مقاطع T شکل استفاده می‌شود، به خاطر راحتی ماشینکاری و چکش خوار بودن آن است.
به طور کلی اگر به دنبال مقاومت در برابر خوردگی، وزن سبک‌تر، هزینه کمتر و سهولت ماشینکاری هستید، باید سپری آلومینیومی را در فهرست انتخاب‌هایتان داشته باشید.
سپری فولادی
فولاد ضدزنگ نیز مثل فولاد نرم، عمدتاً از آهن و کربن تولید می‌شود، اما برای بهبود کیفیت از کروم استفاده می‌کنند. فولاد ضد زنگ از ابتدایی‌ترین آلیاژ‌ها برای تولید سپری است.
این نوع مقطع فولادی بسیار قوی است، اما در مقایسه با فولاد نرم یا آلومینیوم شکننده‌تر است. البته سپری تولید شده از فولاد ضد زنگ در برابر خوردگی مقاومت خوبی دارد. البته ممکن است در درازمدت کمی تغییر رنگ داشته باشد و یا زنگ بزند.
سپری فولادی غیرمغناطیسی است و رسانایی الکتریکی بسیار ضعیفی دارد که بسته به استفاده شما، می‌تواند یک مزیت عالی به شمار رود. علاوه بر این، جوش دادن این نوع مقطع T شکل بسیار آسان است، اگرچه به دلیل شکننده بودن، ماشینکاری آن سخت‌تر است.
اگر کار شما به استحکام بالا و مقاومت در برابر خوردگی نیاز دارد، یا نیاز به جوشکاری دارید، می‌توانید روی این نوع سپری حساب کنید.
سپری ساخته شده از برنج
زمانی که ظاهر کار برای شما بسیار مهم است، می‌توانید این نوع مقطع T شکل را انتخاب کنید زیرا رنگ طلایی دلپذیری دارد و به خوبی در برابر خوردگی مقاومت می‌کند.
همچنین ماشینکاری آن نسبت به فولاد ضد زنگ آسان‌تر است و به راحتی می‌توان آن را لحیم کرد، اگرچه جوشکاری آن توصیه نمی‌شود.
این آلیاژ برنج همچنین استحکام و وزن بالایی دارد که قابل مقایسه با فولاد ضد زنگ است. البته به طور کلی کمی ارزان‌تر از فولاد ضد زنگ است.
اگر استحکام بالا و مقاومت در برابر خوردگی بزرگترین نگرانی شماست، اما ظاهر چشمگیر‌تری نسبت به فولاد می‌خواهید، سپری ساخته شده از برنج چیزی است که باید به آن توجه کنید.
تفاوت سپری و نبشی
سپری و نبشی هر دو از مقاطع مهم و ارزشمند در حوزه ساخت و ساز هستند که سال‌های طولانی است مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگرچه این دو مقطع تفاوت‌هایی با هم دارند، اما گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شوند.
اولین تفاوت به شکل مقطع آن‌ها مربوط است. سپری مقطعی شبیه به T دارد، اما مقطع نبشی شبیه به L است. علاوه بر این معمولاً ارتفاع بال‌های سپری در مقایسه با نبشی بیشتر است. البته این موضوع همیشه ثابت نیست و ممکن است سازنده آن را متناسب با نیاز تغییر دهد.
همچنین از نظر خمش‌پذیری نیز این دو مقطع با یکدیگر کمی تفاوت دارند. معمولاً مقطع T شکل نسب به مقطع L شکل خمش‌پذیری کمتری دارد.
تفاوت دیگر به ابعاد آن‌ها مربوط می‌شود، به طوری که مقطع سپری همواره متناسب با استانداردهای موجود تولید شده و ابعاد مشخصی دارد، اما بال‌های نبشی می‌توانند مساوی یا نامساوی باشند.
از نظر اتصال نیز، معمولاً از نبشی برای مواردی که نیاز به اتصال یک طرف وجه داشته باشد استفاده می‌شود، در صورتی که در مقطع T شکل اینطور نیست.
بیشتر بخوانید: نبشی اسپیرال چیست؟ با مشخصات و کاربردهای آن بیشتر آشنا شوید
نحوه تولید سپری
مقاطع T شکل یا همان سپری عموماً به دو صورت فابریک و پرسی در کارخانه و یا کارگاه تولید می‌شوند. تولید آن‌ها به روش نورد گرم است، به این صورت که شمش آهن یا ورق‌های برش داده شده به داخل کوره‌های بزرگ با حرارت زیاد هدایت می‌شوند، سپس توسط قفسه‌های نورد به حالت T شکل در می‌آیند.
روش دیگری که برای تولید سپری استفاده می‌شود، روش سنتی است که در آن مقاطع بزرگ فولاد را برش داده و با تکنیک‌های خاص به یکدیگر جوش می‌دهند، با این که کیفیتشان در مقایسه با روش اول کمتر است اما می‌توان در موارد خاص از آن‌ها استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: تفاوت فولاد با نورد سرد و نورد گرم در چیست؟
مشخصات و استانداردهای انواع سپری چیست؟
کشورهای مختلف استانداردهای متعارف خود را برای تولید سپری دارند، در کشور ما نیز معمولاً از ۳ استاندارد زیر برای تولید این نوع مقاطع فولادی استفاده می‌شود:
1. DIN EN 10055
2. 1022 DIN
3. 59051 DIN
سپری‌ها در بازار ایران، معمولاً در ضخامت‌های 0/9 تا 2/5 میلیمتر تولید و عرضه می‌شوند. متداول‌ترین آن ۲ میلیمتر است که بیشتر در حوزه ساختمان‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این شما می‌توانید سپری‌ها را در دو شکل لبه‌تیز و لبه‌گرد از بازار تهیه کنید. اندازه استاندارد آن‌ها عبارت است از:
- مقاطع لبه تیز ۲۰ الی ۴۰ میلیمتر
- مقاطع لبه گرد ۳۰ الی ۱۴۰ میلیمتر
قیمت‌گذاری سپری به صورت کیلویی است و شما می‌توانید آن‌ها را در تناژ‌های مختلف خریداری کنید. البته قیمت نوع فولادی با نوع آلومینیومی متفاوت است و شما باید در انتخاب آن‌ها دقت کنید و این نوع مقطع فولادی را متناسب با نیاز کاری خود انتخاب کنید. متداول‌ترین نوع سپری برای استفاده در حوزه ساخت و ساز نوع فولادی آن است، معمولاً برای ساخت درب و پنجره‌ها و زیرسازی سقف کاذب از این نوع مقطع استفاده می‌کنند. اگر می‌خواهید در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید، توصیه می‌کنیم از مراکز معتبر خرید خود را انجام دهید و سعی کنید به شکل عمده آن را سفارش دهید.
جمع‌بندی
این نوع مقطع وزن زیادی را تحمل می‌کند و در برابر تنش‌های فشاری مقاومت زیادی دارد. در حالی که قسمت پایینی (تیر) در برابر تنش‌های برشی مقاومت می‌کند و از خم شدن یا کمانش جلوگیری می‌کند. قسمت بالایی آن نیز می‌تواند فشار را تحمل و سازه شما را مقاوم‌تر کند.
در این مقاله با توضیحات کاملی، به سؤال سپری چیست جواب دادیم و کاربردها و انواع سپری را معرفی کردیم. شما می‌توانید جهت مشاهده سایر مقالات مرتبط، خرید انواع سپری ، اطلاع از قیمت روز این محصول و سایر محصولات فولادی به فولادینو مراجعه کرده و از قسمت‌های مختلف آن دیدن نمایید.