سندبلاست یا ساب پاشی یک از روش‌هایی است که به منظور از بین بردن ناصافی‌ها و تمیز کردن سطوح مختلف به کار گرفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا درباره این روش اطلاعات کاملی را در اختیار شما قرار دهیم. با ما تا انتهای متن همراه باشید.
فهرست این مطلب
سندبلاست چیست؟
همانطور که اشاره کردیم یکی از روش‌هایی که برای تمیزکاری و از بین بردن ناصافی‌های موجود در سطوح مختلف مانند سطوح فلزی، چوبی، شیشه‌ای و غیره استفاده می‌شود سندبلاست یا ساب پاشی گویند. در این روش مواد ساینده با سرعت و فشار زیاد به سطح برخورد می‌کنند و از همین طریق آلودگی‌ها، رنگ، گرد و غبار و مواد اضافی روی سطوح را از بین می‌برند و سطحی تمیز و پاکسازی شده ایجاد می‌کنند.
تاریخچه سندبلاست
ژنرال بنجامین تیلمن به عنوان مخترع اولین دستگاه سندبلاست شناخته می‌شود که اختراعش باعث از بین رفتن روش قدیمی تمیزی و پاک کردن سطوح که در بیشتر مواقع بسیار گران و غیرممکن بود می‌شود و روش سندبلاست را که بسیار کارآمد و مقرون به صرفه می‌باشد جایگزین آن می‌کند.
انواع ساینده سندبلاست
ساینده، ماده‌ای جامد و سخت است که به واسطه سختی بالای خود خاصیت لایه برداری دارد و از اجزای اصلی روش سندبلاست به شمار می‌آید. ساینده‌ها با توجه به استاندارد‌های مربوط به تمیزکاری معمولا به دو دسته فلزی و غیرفلزی تقسیم می‌شوند. از مهمترین سایندههای مورداستفاده می‌توان به ماسه سیلیکا، گارنت، سربازه زغال‌سنگ، ساچمه و گریت، استارولیت، آلومینا و کاربید اشاره کرد. مشخصات ساینده‌ها مانند ابعاد، چگالی، سختی، قابلیت بازیابی و غیره در عملکرد سندبلاست تاثیر مستقیم دارند و می‌توانند باعث تفاوت کیفیت شوند.
دستگاه سندبلاست
با توجه به نوع و حجم کار، تجهیزات ساب پاشی به سه دسته سندبلاست قابل حمل، کابین سندبلاست و اتاق سندبلاست تقسيم می‌شوند. از مهمترین این تجهیزات، سندبلاست قابل حمل است که برای اجرای تمیزکاری پاششی در سطح‌های کوچک و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و بسیار پر کاربرد است. اجزای این تجهیزات عبارتند از: کمپرسور هوا که به تولید هوا می‌پردازد، دیزل ژنراتور که انرژی مورد نیاز کمپرسور هوا را تامین می‌کند، دیگ که مواد ساینده در آن نگهداری شده و به سمت شلنگ هدایت می‌شوند، شلنگ که به عنوان واسطه بین دیگ و نازل عمل می‌کند و در آخر نازل که محل خروج ساینده با فشار بالا به حساب می‌آید. سایندههای استفاده شده در این روش معمولا از نوع غیر فلزی هستند و در موارد محدودی از نوع فلزی استفاده می‌شود.
انواع روش سندبلاست و ساب پاشی
روش‌های نسبتا زیادی برای اجرای این فرایند وجود دارد که هر کدام با مکانیزم مشخصی انجام می‌شوند. از انواع روش‌های ساب‌پاشی می‌توان به وت بلاست یا ساب پاشی مرطوب، ساب پاشی خشک، شات بلاست و گریت بلاست که با استفاده از ساچمه و ساچمه شکسته انجام می‌شوند، وکیوم بلاست یا ساب پاشی مکشی، سودا بلاست با استفاده از جوش شیرین، بریستل بلاست، آیس بلاست، میکروبلاست و بیدبلاست اشاره کرد.
سندبلاست روی سطوح مختلف
این فرایند بر روی بیشتر سطوح مانند شیشه، چوب، سنگ فلز، دندان و غیرقابل اجرا است. در ادامه به بررسی بعضی از این موارد می‌پردازیم.
۱- سندبلاست فلز و آهن
یکی از اصلی‌ترین کاربردهای ساب‌پاشی، سندبلاست بر روی فلز است. سطوح فلزات معمولا در معرض خوردگی، هوازدگی و زنگ‌زدگی قرار دارند، در برخی مواقع نیز رنگ و پوشش این سطوح به دلیل آماده‌سازی نامناسب کنده می‌شود. برای رفع این مشکل‌ها استفاده از این روش مناسب و کارآمد است.
از این قابلیت برای رفع آلودگی و عیوب انواع مقاطع آهنی نظیر میلگرد و ورق و همچنین قطعاتی نظیر بولت و مهره استفاده می‌شود.
۲- سندبلاست شیشه
روشی است که برای تولید شیشه مات و طراحی بر روی شیشه (با استفاده از شابلون) مورد استفاده قرار می‌گیرد. میزان مات شدن شیشه‌ها در این فرایند به فشار برخورد و نوع ماسه بستگی دارد. از جمله کاربردهای این روش می‌توان به ساخت در، پنجره، لیوان و غیره اشاره کرد.
منبع
۳- سندبلاست چوب
سطوح چوب به دلیل نرمی مناسب، یکی از بهترین سطح‌های ممکن برای تمیزکاری، حکاکی و پرداخت به شمار می‌آیند. این روش در صنایع مبل‌سازی نیز بسیار رایج است.
۴- سندبلاست دندان
از این روش برای جرم‌گیری دندان استفاده می‌شود و معمولا از جوش شیرین به عنوان ساینده استفاده می‌کنند.
کاربرد سندبلاست
از کاربردهای سندبلاست می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آمادگی سطوح برای رنگ‌آمیزی و انواع آبکاری
- تمیز کردن، از بین بردن آلودگی‌ها و مات‌کاری سطوح
- زنگ‌زدایی و ماسه‌زدایی سطوح
- زیرکاری سطوح به منظور انجام لعاب کاری
- حکاکی و ایجاد نقش‌های مختلف بر روی سطوح چوبی، شیشه‌ای، سرامیک و غیره.
- ایجاد کردن زبری و برآمدگی به منظور چسبندگی بهتر پوشش نهایی
- از بین بردن کپک خانه
همچنین صنایع مختلفی مانند صنایع هوافضا و دفاع، صنایع الکترونیک، لوازم چوبی و مبلمان، صنایع شیمیایی، جواهرسازی، ریخته‌گری،رنگرزی، صنایع لاستیک و مواد غذایی و غیره از جمله مشاغل و صنعت‌هایی حساب می‌شوند که سندبلاست در آن‌ها کاربردهای بسیاری دارد.
مزایا و معایب روش سندبلاست
اگرچه امروزه در روش سندبلاست نوآوری‌هایی انجام شده است و از سایندههای جدید به جای سایندههای قدیمی استفاده می‌شود، ولی هنوز در بعضی موارد از روش‌های قدیمی به همراه سایندههای سمی استفاده می‌شود. در این قسمت به بررسی مزایا و معایب این روش می‌پردازیم و توضیحاتی ارائه خواهیم داد.
مزایای روش سندبلاست
آشنایی با مزایای روش سندبلاست:
- فرایند اجرای سندبلاست نسبتا سریع و آسان است اما با این وجود برای رعایت نکات ایمنی نیاز به نیروی کار ماهر الزامی است.
- استفاده از این روش برای تمیزکاری سطوح مختلف از نتیجه و کیفیت بالایی برخوردار است.
- تنها با استفاده از کمپرسور، دیگ و نازل قابل اجرا است و به تجهیزات کمی نیاز است.
- با توجه به کیفیت، سرعت بالای کار و نیاز به تجهیزات محدود هزینه تمام شده کار نسبت روش‌های سنتی کمتر است.
- فرایند سندبلاست داراری کاربردهای بسیاری بوده و در حوزه‌های مختلفی استفاده می‌شود.
- بیشتر سایندههای سندبلاست با محیط زیست سازگار هستند و در صورت عدم بازیابی باعث آلودگی نمی‌شوند.
معایب سندبلاست
ایجاد بیماری‌های تنفسی در صورت استفاد از ماسه (به خصوص نوع سیلیس) در کارکنان، نیاز به تهویه مناسب به دلیل گرد و خاک زیاد در هنگام اجرای کار و ایجاد آسیب‌های جزئی فیزیکی به دلیل استفاده از سایندههای سخت و برخورد آن‌ها با پوست از معایب سندبلاست به شمار می‌آیند.
نکات اجرایی
در هنگام اجرای روش سندبلاست برای جلوگیری از خطرات احتمالی بر روی کارکنان و افراد حاضر در محوطه، رعایت نکات و الزامات ایمنی خاصی مانند آماده‌سازی محیط اجرا، بررسی تجهیزات و دقت در انتخاب مواد، تهیه پوشش محافظتی، پاکسازی محیط ضروری می‌باشد که در ادامه توضیحاتی درباره هر کدام از این موارد خواهیم داد.
۱- آماده‌سازی محیط اجرا
قبل از شروع کار باید خطرات افتادن وسایل و یا گیر کردن پای کارمندان به آن‌ها را پیدا و رفع کرد، همچنین عملکرد سیستم تهویه، کمپرسورهای هوا، منبع تغذیه و دستگاه‌های شستشو نیز باید چک شود و از صحت آن‌ها مطمئن شد.
۲- بررسی تجهیزات و دقت در انتخاب مواد
تمامی تجهیزات باید در محفظه‌ای مناسب نگهداری شوند و از نظر ترک یا آسیب مورد بررسی قرار بگیرند، هیچ درزی بر روی نازل نباید وجود داشته باشد، مواد ساینده برای بالا بردن کیفیت کار باید به دقت انتخاب شوند، در بین این ذرات هیچ گونه مواد زائدی نباید وجود داشته باشد، تا حد امکان نیز از لحاظ سایز و شکل به صورت یکنواخت انتخاب شوند. رعایت فاصله دستگاه از نیز بسیار مهم است و کیفیت کار را بالا می‌برد.
۳- تهیه پوشش محافظتی
تمامی کارکنان باید دارای پوشش محافظی مناسب مانند روپوش‌های ضخیم، دستکش کار، کلاه، عینک محافظ و گوش‌گیر باشند، همچنین داشتن وسایل تنفسی نیز در صورت آسیب ریه الزامی است.
۴- پاکسازی محیط
قرار دادن یک پوشش پلاستیکی در کف محیط برای جمع‌کردن ذرات، به راحت‌تر شدن کار موقع تمیز کردن و پاکسازی کار کمک زیادی می‌کند. پس از اتمام کار نیز محیط باید به خوبی به وسیله آب و سیستم‌های فیلتراسیون مکشی به خوبی تمیز و پاکسازی شود.
قیمت سندبلاست
قیمت اجرای سندبلاست معمولا به صورت ساعتی محاسبه می‌شود و به عوامل مختلفی مانند متراژ و شرایط کار، نوع سندبلاست و ساینده استفاده شده، دستگاه سندبلاست و موارد مشابه بستگی دارد و با توجه به این عوامل تعیین می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش بر این شد تا شما را با سندبلاست یا ساب پاشی بیشتر آشنا کنیم و توضیحات مفصلی را درباره این فرایند در اختیار شما قرار دهیم. شما می‌توانید برای مشاهده قیمت روز و خرید انواع محصولات فولادی به وبسایت فولادینو مراجعه کرده و از خدمات ارائه شده توسط این وبسایت استفاده کنید.