از مهم‌ترین عملیات‌هایی که در صنعت ساختوساز باید طی شود، اجرای فونداسیون است. این فرایند شامل مراحل مختلفی بوده که اساسی‌ترین آن قالب بندی فونداسیون دارد. موارد گوناگونی وجود دارند که در رابطه با قالب‌بندی از اهمیت بالایی برخوردار هستند. انواع قالب‌بندی و روش‌های اجرای آن نمونه‌ای از این موارد به حساب می‌آیند. اجرای هر کدام از قالب‌ها تحت شرایط و استانداردهای خاص باید انجام شوند. در ادامه این مطلب قصد داریم تا به صورت کامل به بررسی هر یک از موارد ذکر شده بپردازیم؛ از این رو در ادامه ما را همراهی کنید.
فهرست این مطلب
قالب بندی فونداسیون چیست؟
یکی از عملیات‌هایی که در هنگام ساخت فونداسیون‌ها باید طی شود، قالب‌بندی است. قالب بندی فونداسیون بعد از سه فرایند مهم گودبرداری، خاک‌برداری و اجرای بتن مگر انجام می‌شود. قالب‌بندی می‌تواند تاثیرات گوناگونی را بر روی جنبه‌های مختلف ساختوساز بگذارد. زمان و هزینه از جمله این جنبه‌ها هستند.
پس در یک نگاه کلی می‌توانیم اینطور بیان کنیم که اگر قصد دارید پروژه شما در بهترین کیفیت ممکن ادامه پیدا کند، توجه به برخی از پارامترها بسیار حائز اهمیت است که از جمله آن‌ها می‌توانیم به گزینه‌های زیر اشاره کنیم:
- نکات اجرایی
- نکات نگهداری
- کیفیت اجرا
- به کارگیری بهترین قالب‌ها
- و غیره
بیشتر بخوانید: فونداسیون چیست و انواع آن: راهنمای کامل
انواع قالب بندی فونداسیون
قالب بندی فونداسیون در انواع مختلفی وجود دارد. در واقع موارد گوناگونی وجود دارند که می‌توانند زمینه‌ساز تفاوت‌ها در انواع قالب‌ها شوند. نوع مصالح و در کنار آن اندازه، در بین این موارد جای داده می‌شوند. در ادامه به بررسی انواع قالب‌بندی‌ها از نظر مصالح می‌پردازیم.
۱- قالب بندی چوبی فونداسیون
از محبوب‌ترین قالب‌بندی‌ها می‌توانیم به قالب‌بندی چوبی اشاره داشته باشیم. دلایل مختلفی وجود دارند که باعث شده‌اند این سبک به محبوبیت بالایی دست پیدا کند. به عنوان مثال هزینه این قالب بندی در مقایسه با روش‌های دیگر بسیار کمتر بوده و همچنین سرعت اجرای آن نیز بالاتر است. در اکثر پروژه‌های بزرگ شاهد اینگونه قالب‌بندی‌ها خواهید بود. علاوه بر آن، به منظور استفاده به دفعات زیاد، قالب‌بندی چوبی می‌تواند پیشنهاد مناسبی باشد.
برای صفر تا صد اجرای فرایند قالب‌بندی چوبی فونداسیون از چوب و تخته‌های چند لایه بهره گرفته می‌شود. در هنگام تولید قالب‌های چوبی نیاز است تا به اندازه آن‌ها توجه ویژه‌ای شود. اندازه هر یک از قالب‌ها باید به گونه‌ای باشد که در حمل‌ونقل مشکلی به وجود نیاید. همچنین زمانی که بتن‌ریزی انجام می‌شود، مسئول پروژه باید دقت کند که هیچگونه آسیبی به لبه‌های نرم وارد نشود. از مهم‌ترین مزایای این قالب‌بندی می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سبک بودن
- ارزان بودن
- کاربری آسان
- اجرای آسان و راحت
- ضریب حرارتی پایین
- ساده بودن اتصالات
البته لازم به ذکر است که هر چند این قالب‌ها در ابتدا استحکام بالایی از خود نشان می‌دهند، ولی به مرور زمان کیفیت اولیه خود را از دست می‌دهند. این موضوع خود جای تأمل داشته و افراد را در تصمیم‌گیری دچار مشکل خواهد کرد.
۲- قالب بندی فلزی فونداسیون
از دیگر قالب‌بندی‌های فونداسیون، قالب‌بندی فلزی است. پروژه‌های ساختمانی بسیار زیادی وجود دارند که در آن‌ها باید از قالب‌های آبا استحکام بالا استفاده شود. در این شرایط استفاده از قالب‌بندی فلزی می‌تواند پیشنهاد خوبی باشد. این نوع از قالب‌بندی‌ها خود شامل سه دسته مختلف‌اند:
- قالب‌بندی فلزی ثابت
- قالب‌بندی فلزی رونده
- قالب‌بندی فلزی لغزنده
اگر پروژه‌های شما دارای حجم کاری بالا بوده و به فکر انتخاب قالب بندی فونداسیون به صرفه هستید، می‌توانید از قالب‌بندی فلزی بهره ببرید. هر چند هزینه اولیه‌ای که باید برای این نوع قالب‌بندی پرداخت کنید بیشتر است، ولی از آنجایی که استحکام و کیفیت آن بالا است، هزینه‌های نگهداری و جایگزینی آن به شدت کاهش پیدا می‌کند؛ به همین علت است که می‌تواند یک گزینه مقرون به صرفه به شمار رود.
در هنگام اجرای قالب‌بندی‌های فلزی می‌توان از انواع اتصالات خاص بهره برد؛ از این رو نه تنها سرعت باز و بسته کردن آن‌ها افزایش پیدا می‌کند، بلکه شاهد سهولت بیشتری نیز در حین انجام کار خواهید بود.
مزیت‌های این نوع قالب‌بندی موارد زیر را شامل می‌شود:
- سرعت اجرا در آن بالا است.
- نحوه اتصال آن ساده است.
- از مقاومت بالایی برخوردار است.
- می‌توانید شاهد دوام و ماندگاری بالایی باشید.
- می‌توانید قالب‌ها را به سرعت برپا و جمع کنید.
- این قالب‌ها از ویژگی عدم احتراق برخوردار هستند.
- در نهایت بهره‌وری آن بسیار زیاد است.
۳- قالب بندی فونداسیون مدولار
اگر به دنبال یک گزینه ساده، اقتصادی و سریع به منظور اجرای قالب‌بندی برای انواع فونداسیون‌ها هستید، قالب بندی فونداسیون مدولار می‌تواند یکی از ایده‌آل‌ترین گزینه‌ها باشد. زمانی که این نوع قالب‌بندی اجرا می‌شود، باید به نکات مختلفی توجه کرد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توانیم به گزینه‌هایی همچون پایداری مجموعه قالب، دفع نیروی بالای رانش (Uplift) و دفع نیروی هیدرواستاتیک و فشار جانبی بتن اشاره کنیم.
با کمک این قالب‌بندی‌ها می‌توان بتن‌ریزی در حجم‌های گوناگون را به انجام رساند. علاوه بر فونداسیون، از این روش می‌توانید برای انواع دیوارها و سقف‌ها نیز بهره ببرید.
علاوه بر موارد گفته شده از قالب‌بندی‌های آجری، بتنی، یوبوت، وافل و لغزنده نیز می‌توان به عنوان دیگر انواع قالب‌بندی‌های فونداسیون نام برد.
قالب بندی بتن مگر
از اجرای قالب‌بندی بتن مگر می‌توانیم به عنوان یکی از اساسی‌ترین مراحل ساخت انواع سازه‌های بتنی یاد کنیم. استفاده از این نوع قالب‌بندی مزیت‌های زیادی دارد. به عنوان مثال از نفوذ سیمان به داخل خاک جلوگیری کرده و اجازه نمی‌دهد تا خاک، آب بتن را جذب کند. در کل به منظور جلوگیری از افت کیفیت بتن می‌توان از قالب‌بندی بتن مگر بهره برد.
غالباً برای ضخامت‌های پایین، از این نوع قالب‌بندی کمک گرفته می‌شود؛ به همین علت در اکثر مواقع نیازی به اجرای این قالب‌بندی نخواهد بود. اگر شرایط سازه به نحوی باشند که پیمانکاران را مجاب به اجرای این قالب کند، بدین منظور می‌توانند از گزینه‌های مختلفی استفاده کنند که مهم‌ترین آن‌ها شامل قالب‌بندی فلزی، ناودانی و نبشی می‌شوند.
مراحل قالب بندی فونداسیون
برای اجرای قالب‌بندی‌های فونداسیون نیاز است تا مراحل مختلفی پشت سر گذاشته شوند که به شرح زیر هستند:
- در ابتدا باید ابعاد فونداسیون (طول، عرض و ارتفاع) مشخص شود.
- سپس نوبت به آمادهسازی آرماتورها می‌رسد؛ آمادهسازی آرماتورها باید بر اساس طراحی مهندسی فونداسیون انجام شود.
- در مرحله بعد آرماتورهای آماده در محل فونداسیون قرار گرفته و بعد از آن قالب در اطراف آن چیده می‌شود.
- همچنین شما باید از بین قالب‌های موجود همچون آجری، فلزی و چوبی یک مورد را انتخاب کنید.
- در مراحل بعدی نیاز است تا قالب‌ها را به خوبی سفت و محکم کنید؛ بدین منظور می‌توانید از سیستم‌های حمایتی گوناگون بهره ببرید.
- شما در این مرحله باید به دنبال راه‌حل‌هایی باشید تا از خروج شیره بتن نهایت جلوگیری و همچنین سطحی مناسب ایجاد شود. تنظیم کردن قالب‌ها برای نهایی کردن این اهداف پیشنهاد می‌شود.
نکات گوناگونی وجود دارند که در هنگام قالب بندی فونداسیون باید رعایت شوند. به عنوان مثال بین شکل و اندازه قالب‌ها با نمای بتن باید هماهنگی کاملی وجود داشته باشد. همچنین لازم به ذکر است که حجم بتن‌ریزی در هر پروژه با پروژه دیگر ممکن است متفاوت باشد. در این شرایط شما در هنگام انتخاب نوع قالب‌بندی باید به موارد مختلفی همچون فشار و وزن بتن توجه داشته باشید.
بیشتر بخوانید: آرماتوربندی فونداسیون چگونه انجام می شود؟
محاسبه قالب بندی فونداسیون
هنگامی که قصد محاسبه قالب‌بندی‌های فونداسیون را دارید، نیاز است تا نکات مختلفی را مد نظر داشته باشید. باید به صورت مجزا ارتفاع تیر و ستون را به دست بیاورید؛ سپس به نکاتی که در این رابطه وجود دارند توجه داشته باشید. به عنوان مثال قالب‌بندی تیرها که شامل کف تیر و همچنین قالب‌های جانبی می‌شود.
برای محاسبه، تنها قسمت‌هایی به کار گرفته می‌شوند که در مقایسه با سایر موارد، ارتفاع بیشتری دارند. در واقع می‌توانیم اینطور بیان کنیم که تنها به قالب‌بندی و محاسبه آویز تیرها نیاز خواهد بود. همچنین لازم به ذکر است که در هنگام اندازه‌گیری قالب‌بندی‌ها، تنها سطوحی از قالب مورد محاسبه قرار می‌گیرند که در تماس با بتن باشند.
قیمت قالب بندی فونداسیون
از موارد بسیار حائز اهمیت در رابطه با قالب بندی فونداسیون، قیمت و هزینه آن است. پارامترها و عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توانند بر روی قیمت قالب‌بندی‌ها تأثیر خود را بگذارند. نوع قالب‌بندی نمونه‌ای از این موارد است. به عنوان مثال هزینه اولیه برای اجرای قالب‌بندی‌های فلزی در مقایسه با چوبی و مدولار بیشتر است.
همچنین متراژ نیز در این روند تأثیرگذار است. هر چقدر متراژ بیشتر باشد، قیمت قالب‌بندی نیز با افزایش مواجه خواهد شد. در ادامه، حمل‌ونقل و نیروی انسانی نیز به صورت غیرمستقیم بر روی هزینه‌های نهایی اجرا تأثیر خواهند گذاشت.
جمع‌بندی
در این مطلب سعی کردیم تا شما را با صفر تا صد قالب بندی فونداسیون آشنا کنیم. این قالب‌بندی‌ها در انواع مختلفی وجود داشته که هر کدام مزایا و معایب خاص خودشان را دارند. همچنین برای اجرای قالب‌بندی باید مراحل گوناگونی را پشت سر بگذارید که تک تک آن‌ها حائز اهمیت است و سعی کردیم در این مطلب به صورت خلاصه آن‌ها را با شما به اشتراک بگذاریم. شما می‌توانید به منظور اطلاع از قیمت روز و خرید انواع محصولات فولادی به وبسایت فولادینو مراجعه کرده و از خدمات ارائه شده توسط این وبسایت استفاده کنید.