تسمه آهنی یا همان تسمه فلزی یکی از مهمترین محصولاتی هستند که در ساختمان‌سازی و صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرند و دارای مدل و اندازه‌های مختلف و همچنین کاربرد‌های متفاوت می‌باشند. به طور کلی تسمه، برشی از یک مقطع فولادی است که دارای ضخامت کم بوده و عرض آن به نسبت ضخامتش زیاد می‌باشد. تسمه‌ها در انواع مختلفی مانند پلاستیکی، آهنی، نخی، استیل، فولادی، گالوانیزه، آلومینیومی و آلیاژی برای مصارف گوناگون تولید می‌شوند و در بازار موجود می‌باشند. در این مقاله به صورت مختصر درباره این محصول توضیحاتی ارائه خواهیم داد و انواع و کاربرد‌های مختلف آن را را به صورت خلاصه بررسی خواهیم کرد.
تسمه آهنی یا فلزی چیست؟
تسمه آهنی که عمدتا در بازار ایران از آن با نام تسمه St37 یاد می‌شود، یکی از انواع تسمه‌های موجود در بازار و از نوع تسمه سیاه می‌باشد که به عنوان یکی از اجزای جدا‌نشدنی و پایه در صنعت ساختمان سازی به شمار می‌آید و در موارد عمومی، ساختمانی و سازه‌ای کاربرد دارد. این نوع تسمه‌ها معمولا به صورت کم کربن و با درصد پایینی از کربن ساخته می‌شوند و آلیاژ به کار رفته در آن‌ها بسیار مهم می‌باشد. تسمه فلزی از طریق روش نورد گرم تهیه می‌شود و به صورت کویل یا ورق‌های برشی در بازار موجود می‌باشد.
انواع تسمه آهنی
معمولا با توجه به عوامل مختلفی از جمله روش ساخت، تسمه‌ها را به 4 دسته مختلف تقسیم می‌کنند، تسمه آهنی نوردی، تسمه آهنی فابریک، تسمه آهنی ماشین‌کاری و تسمه آهنی ترانس. در ادامه به بررسی این دسته‌بندی ها خواهیم پرداخت.
۱) تسمه آهنی نوردی
از پرمصرف‌ترین و پرکاربرد‌ترین نمونه‌های تسمه، تسمه آهنی نوردی می‌باشد که با توجه به فرایند تولید و استفاده از روش نورد گرم بر روی قطعات فلزی، به آن تسمه آهنی نوردی گفته می‌شود. مهمترین ویژگی و تفاوت این نوع تسمه با سایر تسمه‌ها در روش تولید آن و استفاده از آهن قراضه و ضایعات آهن به عنوان ماده اولیه برای تولید این محصول می‌باشد، که باعث ارزانتر بودن قیمت آن نسبت به بقیه تسمه‌ها نیز شده است. در واقع با این روش ساخت تسمه، هزینه های تولید پایین آمده و فلزات مختلف دوباره به چرخه حیات باز می‌گردند.
در کنار مزیت‌های گفته شده، تسمه فلزی نوردی دارای معایبی نیز بوده که اطلاع از آن‌ها ضروری می‌باشد. با توجه به اینکه در هنگام تولید این نوع تسمه از فلز‌های مختلفی استفاده شده است، این تسمه دارای آلیاژ‌های یکسان نبوده و تمام قسمت‌های آن شرایط یکسانی ندارند که موقع جوشکاری یا تراشکاری می‌تواند باعث مشکل شود. با توجه به این مشکل، سختی و نرمی تسمه آهنی نوردی نیز در قسمت‌های مختلف تسمه قابل پیش‌بینی و تشخیص نمی‌باشد که در صورت لزوم مشتری می‌تواند نوع تمام سخت یا تمام نرم تسمه را سفارش داده و دچار مشکل نشود. مورد دوم یکسان نبودن طول تسمه‌ها می‌باشد که معمولا در بازه 5 تا 7 متر قرار دارد و ممکن است در صنایع خاص باعث ایجاد مشکل شود. آخرین مورد نیز ایجاد یک لایه اکسید آهن، در هنگام تولید بر روی تسمه می‌باشد که سبب غیر‌صیقلی شدن محصول مورد نظر شده و تنها با انجام عملیات شات بلاست پاک می‌شود.
۲) تسمه آهنی فابریک
برای تولید تسمه آهنی فابریک از مواد اولیه و آلیاژ‌های درجه یک استفاده می‌شود که باعث افزایش کیفیت و ایجاد استحکام و یکپارچگی در محصول نهایی می‌شود. با استفاده از خطوط تولید اتوماتیک و نیمه اتوماتیک در این روش، سرعت تولید محصولات بسیار بالا بوده و می‌توان حجم بیشتری را نسبت به روش نوردی تولید کرد. تنها عیب این روش عدم تولید تسمه در ابعاد مورد نظر مشتری می‌باشد.
۳) تسمه آهنی ماشین کاری
منظور از تسمه آهنی ماشین‌کاری این است که اگر تسمه تولید شده با تسمه مورد نیاز مشتری مطابقت نداشته باشد و از لحاظ مواردی مانند ابعاد و ضخامت دارای تفاوت باشد، عملیات‌های گوناگونی بر روی آن انجام می‌گیرد تا با معیار‌های مشتری مطابقت پیدا کرده و مورد تایید مشتری واقع شود.
روش تولید تسمه فلزی ماشین کاری
به صورت خلاصه روند تغییر تسمه به این صورت می‌باشد؛ ورق‌های 6 متری در ضخامت‌های مختلف توسط قیچی یا گیوتین برش داده می‌شوند، سپس به دلیل تیز بودن لبه‌های قطعات برش داده شده و همچنین تاب برداشتن آن ها، این قطعات وارد دستگاه تاب‌گیر و لبه‌گیر می‌شوند و پس از آن در اندازه‌های مشخص بسته‌بندی شده و در بازار عرضه می‌شوند. از جمله مزیت‌های این روش علاوه بر ابعاد انتخابی توسط مشتری، توانایی انتخاب آلیاژ دلخواه و همچنین تلرانس پایین تسمه‌های ماشین‌کاری شده می‌باشد.
قیمت بالا نیز تنها عیب روش تسمه آهنی ماشین‌کاری می‌باشد که در بعضی مواقع به چندین برابر سایر تسمه‌ها نیز می‌رسد.
۴) تسمه آهنی ترانس
با توجه به مسیر تولید این نوع تسمه، محصول نهایی از کیفیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار می‌باشد و از لحاظ ابعاد و ظاهر در وضعیت کاملا بهتری نسبت به سایر تسمه‌ها قرار دارد.
روش تولید تسمه فلزی ترانس
در این روش از تسمه‌های فابریک و ماشین کاری شده استفاده می‌شود که این قطعات را داخل استخر حاوی اسید رقیق می‌ریزند تا ناخالصی‌های روی سطح آن‌ها از بین برود، پس از خشک شدن، این قطعات را داخل دستگاه برده تا حدیده و کشیده شوند، در این روش به دلیل کشیده‌شدن کمی از ضخامت محصول کم می‌شود. در مرحله آخر بر روی قطعات کشیده شده عملیات تاب‌گیری انجام می شود تا محصول نهایی با ظاهری براق و در بهترین شرایط وارد بازار مصرفی شود.
کاربرد تسمه فولادی
تسمه آهنی کاربرد‌های بسیار زیادی دارد و در موارد مختلفی به کار می‌رود. در قسمت زیر به برخی از کاربرد‌های تسمه فولادی به صورت موردی اشاره می‌کنیم.
- به عنوان نگهدارنده و نوعی کمربند در بسته‌بندی کلاف‌های ورق
- در ساخت کابل‌های برق و کابل‌های تلفن
- به عنوان متصل‌کننده تیرآهن‌ها به یکدیگر
- لوازم خانگی
- صنایع ماشین‌سازی و دوچرخه‌سازی
- ساخت در و پنجره
- و بسیاری از موارد دیگر
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش بر این شد که با تسمه آهنی، انواع و کاربرد‌های آن آشنا شده و اطلاعات مختصری به دست آورید. برای کسب اطلاعات بیشتر، سفارش و خرید محصول، اطلاع از قیمت تسمه آهنی و سایر محصولات فولادی می‌توانید به وبسایت فولادینو مراجعه کرده و از خدمات ارائه شده مجموعه فولادسازان راه ابریشم استفاده کنید.