پروفیل یا نیم‌رخ که از نظر لغوی به مقطعی ثابت با طول زیاد گفته می‌شود، یکی از پرکاربردترین مقاطع در صنعت ساختمان‌سازی است که بنا بر کاربردهای متفاوتشان، در شکل‌های متنوعی موجود هستند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. پروفیل‌ها معمولا بر اساس کاربرد، متریال و شکل دسته‌بندی می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی پروفیل زد (z) پرداخته و به صورت مختصر اطلاعاتی درباره کاربرد، ویژگی و مشخصات آن به شما ارائه دهیم.
فهرست این مطلب
پروفیل زد (Z) چیست؟
به طور کلی پروفیل‌ها بر اساس شکل به دو دسته پروفیل باز و پروفیل بسته تقسیم می‌شوند که پروفیل زد (z) در دسته‌بندی پروفیل‌های باز قرار می‌گیرد و همانطور که از اسم آن مشخص است به شکل حرف لاتین Z است. در نقشه‌های مهندسی نیز پروفیل زد (z) را با علامت Z نشان می‌دهند و عدد رو به روی این علامت نشان دهنده ارتفاع پروفیل است.
بیشتر بخوانید: پروفیل چیست؟ با انواع و کاربردهای آن آشنا شوید
نحوه‌ی تولید پروفیل زد
نحوه تولید پروفیل زد (z) شبیه به سایر محصولات فولادی است و به طور خلاصه به صورت زیر تولید می‌شود.
در گام اول، رول‌های فلزی بر اساس ضخامت مورد نیاز تهیه شده و در ابتدای خط تولید قرار می‌گیرند، سپس به سمت دستگاه برش سرازیر می‌شوند تا در اندازه و ابعاد مختلف برش بخورند. در گام دوم ورق‌های برش خورده تحت عملیات خم‌کاری قرار می‌گیرند (نحوه خم‌کاری می‌تواند کاملا منطبق بر نیاز مشتری باشد)، در گام سوم پروفیل از قسمت دیگر دستگاه که به بررسی شکل و مقطع می‌پردازد عبور کرده تا به شکل حرف لاتین Z در بیاید و در تعداد زیاد تولید گردد.
در گام آخر نیز، پروفیل‌های زد (z) تولید شده با توجه به درخواست و نیاز خریدار، توسط کارخانه پانچ شده و پس از بسته‌بندی، آماده ارسال می‌شود.
نحوه‌ی نصب پروفیل زد (Z)
نحوه‌ی نصب و استفاده از پروفیل زد با توجه به هدف موردنیاز و نوع استفاده می‌تواند متفاوت باشد و براساس فاکتورهای مختلفی لحاظ می‌شود. اما به طور کلی پروفیل های زد (Z) پس از نصب بدنه اصلی ساختمان در بین آن‌ها قرار می‌گیرند و بایستی در جهت مخالف یکدیگر قرار داده شوند. این کار باعث بیشتر شدن مقاومت این پروفیل‌ها در برابر کشش خواهد شد که در نهایت منجر به افزایش مقاومت سازه می‌شود. لازم به ذکر است که فاصله قرارگیری پروفیل‌های زد و همچنین طول آن‌ها نیز با توجه به نوع سازه انتخاب می‌شود.
از مهم‌ترین سازه‌هایی که پروفیل‌های زد (Z) در تولید آن‌ها به کار می رود سوله است و استفاده از پروفیل زد در سوله بسایر رایج است.
کاربرد پروفیل زد (Z)
پروفیل زد کاربردهای بسیار زیادی دارد و از مقاطع پر استفاده در صنعت ساختمان‌سازی است. پروفیل زد دارای شکل‌پذیری بسیار مناسبی بوده و معمولا برای اتصال و چسبندگی بین اسکلت سازه‌ها استفاده می‌شود. از کاربردهای دیگر این پروفیل می‌توان به پوشش‌دهی سقف سوله‌ها، کارگاه‌ها، سالن‌های ورزشی و انبار‌ها، استفاده در صنعت کشتی‌سازی، برای افزایش مقاومت سقف سالن‌های چند طبقه با وزن زیاد، در ریل‌ها و پایه‌ها، ایستگاه‌های سوخت رسانی و غیره اشاره کرد.
جدول ابعاد و ضخامت پروفیل زد (Z)
در این قسمت جدول وزنی انواع پروفیل زد با توجه به ضخامت‌های رایج این محصول در بازار آورده شده است. تمامی وزن‌ها به کیلوگرم است.
| سایز | ضخامت 2 | ضخامت 2/5 | ضخامت 3 | ضخامت 3/5 |
| Z12 | 5/54 | 6/65 | ||
| Z14 | 5/9 | 7/1 | ||
| Z16 | 4/9 | 6/14 | 7/36 | |
| Z18 | 5/2 | 6/53 | 7/84 | 9/14 |
| Z20 | 5/5 | 6/92 | 8/31 | 9/96 |
| Z22 | 5/8 | 7/32 | 8/78 | 10/24 |
| Z24 | 7/71 | 9/25 | 70/79 | |
| Z26 | 8/10 | 9/72 | 11/34 |
مزایای پروفیل زد (Z)
از جمله مزایای پروفیل زد (z) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- پروفیل‌های زد (z) نسبت به سایر مقاطع از وزن کمتری برخوردار هستند اما این سبک بودن در استحکام این مقاطع تاثیری نگذاشته است، در واقع می‌توان گفت در صورت استفاده از پروفیل زد (z) به جای سایر فلزات، وزن ساختمان حدود 40 درصد کاهش پیدا می‌کند.
- با توجه به ساختار این محصول، نصب آن بسیار راحت است و به امکانات خاص و ویژه‌ای نیاز ندارد.
- توانایی بالای این مقطع در تحمل بار‌های کششی یکی از مهم‌ترین مزیت‌های پروفیل زد (z) به شمار می‌آید.
- مناسب برای استفاده در مناطق زلزله‌خیز.
- افزایش مقاومت چارچوب‌های فلزی در برابر خطراتی مانند فرسایش خاک و یا طوفان‌های ناگهانی.
- حمل و نقل سریع و آسان
- سازگار با محیط زیست به همراه فرایند بازیافت ساده
مشخصات و استاندارد پروفیل زد
رعایت استاندارد‌های لازم از نکات کلیدی تولید مقاطع فولادی است که کیفیت این محصولات را تضمین می‌کند و احتمال خوردگی، شکستگی و غیره را کاهش می‌دهد. در تولید پروفیل زد (z) از دو استاندارد ملی ایران 3694 و استاندارد ملی ایران 5722 استفاده می‌شود.
پروفیل‌های زد (z) بر اساس نیاز و درخواست مشتری، در اندازه و ابعاد مختلفی تولید می‌شوند و معمولا از لحاظ سایز بسیار گسترده هستند. در واقع هر ساختمان بر اساس صلاحدید و نیاز مهندس ساختمان به پروفیل خاصی نیاز دارد. البته نباید فراموش کنیم که نهایتا پروفیل تا یک اندازه خاصی قابل عرضه است و محدودیت‌هایی وجود دارد، حداکثر سایز‌های پروفیل به این صورت است:
حداکثر طول برای پروفیل زد: 16 متر
حداکثر جان برای پروفیل زد: 40 سانتی‌متر
حداکثر بال برای پروفیل زد: 10 سانتی‌متر
علاوه بر این نکات، همانطور که در جدول بالاتر مشاهده کردید، وزن پروفیل زد با توجه به نوع پروفیل متغیر بوده و بین 4 تا 10 کیلوگرم است. ضخامت‌های رایج آن نیز بین 2 تا 3.5 میلی‌متر قرار دارد و در سایز‌های متفاوتی نیز تولید می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله تلاش بر این شد تا شما را با پروفیل زد آشنا کنیم و اطلاعات دقیق و مختصری را درباره این محصول در اختیار شما کاربران محترم فولادینو قرار دهیم. شما می‌توانید جهت مشاهده مقالات مرتبط و همچنین آخرین قیمت انواع محصولات فولادی به وبسایت فولادینو مراجعه کرده و از خدمات ارائه شده توسط این وبسایت استفاده کنید.